Saturday, May 27, 2006

એક ઘેરો રંગ છે મારી ભીતર


એક ઘેરો રંગ છે મારી ભીતર,
મૌન છે પણ તંગ છે મારી ભીતર.

હોઠ ખૂલવાનું નહીં શીખ્યાં કદી ,
જીભ પણ બેઢંગ છે મારી ભીતર.

લોહીમાં સૂરજ કદી ઉગ્યાં નહીં,
જો, નિશા અડબંગ છે મારી ભીતર.

ટુકડે-ટુકડા થઈ ગયો તો પણ જીવું,
આયનાઓ દંગ છે મારી ભીતર.

બેઉ પક્ષે હું જ કપાઉં, કેવું યુદ્ધ
મન-હૃદયની સંગ છે મારી ભીતર!

શું કરૂં તારી અઢાર અક્ષૌહિણી ?
તું નથી એજ જંગ છે મારી ભીતર.

હું નવી દુનિયામાં જન્મેલી ગઝલ,
કાફિયા સૌ તંગ છે મારી ભીતર.

શ્વાસ નશ્વર, થઈ ગયાં ઈશ્વર હવે,
શબ્દનો સત્સંગ છે મારી ભીતર.

ડૉ. વિવેક મનહર ટેલર

અડબંગ= મરજી મુજબ ચાલનારું, જક્કી, હઠીલું.
અક્ષૌહિણી= જેમાં ૨૧,૮૭૦ હાથી, ૨૧,૮૭૦ રથ, ૬૫,૬૧૦ ઘોડેસવાર અને ૧,૦૯,૩૫૦ પાયદળ હોય તેવી ચતુરંગી સેના (કૃષ્ણ ભગવાને યુદ્ધ પૂર્વે અર્જુન અને દુર્યોધન સામે ક્યાં તો નિઃશસ્ત્ર એવો હું અથવા મારી અઢાર અક્ષૌહિણી સેના એવો મદદનો વિકલ્પ આપ્યો હતો)
કાફિયા= ગઝલમાં 'રંગ', 'સત્સંગ', 'જંગ' જેવા સમાન પ્રાસી શબ્દો મત્લાની બંને પંક્તિના અંતે તથા ત્યારબાદ દરેક શેરની બીજી પંક્તિના અંતમાં આવે છે જેને "કાફિયા' કહે છે.

14 Comments:

At 5/28/2006 12:29:00 AM, Anonymous Anonymous said...

મરણતોલ ઘવાયો પ્રેમયુધ્ધમાં
કપાયેલ પતંગ છે મારી ભીતર

કે પછી

આજથી કરી તને બીજાને હવાલે
અનેરો ઉમંગ છે મારી ભીતર

 
At 5/28/2006 03:27:00 AM, Anonymous Anonymous said...

ghazal is as usual superb.....

Its very good if u write meanings of poetic words not in this but all ghazals..

 
At 5/29/2006 03:04:00 AM, Anonymous Anonymous said...

man to thay chhe gujarati ma j lakhu mara pratibhav/ pan computer no curfew chhe/ketlo pragatisheel ane chhatan ketlo majboor chhe manav?
dear doctor, tame deh ni jem shabda na pan doctor chho em lage chhe. SWAS NASHWAR, THAI GAYA ISHWAR HAVE...SHABDA NO SATSANG CHHE MARI BHITAR jevi panktiyo saras chhe. Tanari jem shabdo ne lohivato apu to maru pan kholiyu j rahe em chhe.tame Surat chho etle bahi dur nathi e saru chhe.

 
At 5/29/2006 10:29:00 PM, Anonymous Anonymous said...

શબ્દ,ગઝલ,મારી ભીતર ......saying u'r love for words.

Very Touchy Creation !!!
But, Many questions arising in mind

શું કરૂં તારી અઢાર અક્ષૌહિણી ?
તું નથી એજ જંગ છે મારી ભીતર.

But Vivekbhai જંગ to khelai gayo che ભીતર ma.. eno koi vikalap..?
Shu Ene atakavi sakay..?
karan ke જંગ bane pakshe bathu j khatam kari nakhe che.શબ્દ shu kayam સત્સંગ api sakashe? jo hu j khatam tai jaish to શબ્દ nu shu?

 
At 5/30/2006 04:28:00 AM, Anonymous Anonymous said...

Is this u'r photography......?

Just Amazing !!! Conceptual one ..

 
At 5/30/2006 06:07:00 AM, Blogger વિવેક said...

પ્રિય નેહા,

આ ફોટોગ્રાફ મારી જીવન-સંગિની વૈશાલીનો છે અને ઘણાં વર્ષો પહેલાં મેં જ પાડ્યો હતો. મારી કોશિશ રહે છે કે અહીં હું મારા પાડેલા ફોટોગ્રાફ જ પોસ્ટ કરું. ફક્ત એકવાર સોમનાથ મહાદેવનો ધવલે પાડેલો ફોટો મૂક્યો હતો.

આપની વાત સાચી છે કે યુદ્ધ બંને પક્ષે નુકશાની જ વહોરે છે. માણસ જો સાહિત્યના અને શબ્દોના શરણે જાય તો યુદ્ધ જરૂર અટકાવી શકાય. મને યુદ્ધ વિશે મારો એક મનગમતો શેર યાદ આવે છે:

એક ક્ષણ જો યુધ્ધ અટકાવી શકો -
ટેન્ક પર માથું મૂકી ઊંઘી લઉં...
(માધવ રામાનુજ)

રાધિકા અને વિશાલે મોકલાવેલા શેરો પણ ઘણાં જ સરસ છે. આયાસપૂર્વક લખાયેલી ગઝલ કરતાં અનાયાસે લખાઈ જતી પંક્તિ હકીકતે તો વધુ સુંદર અને ભાવવાહી હોય છે.

-વિવેક

 
At 5/31/2006 03:01:00 AM, Blogger Dhruvit said...

mananiya Doctor saheb,
hoon pan surat thi chhuu pan abhyaas mate melbourne ma chhu.tamari ghazal kharekhar sunder ane uundii che. hoon pann gujarati ma comment karava maangu chhu tame janavsho ke tame posting ma gujarati kevi rite lakho chooo..

Dhruvit.
dhruvitdesai@gmail.com

 
At 6/01/2006 09:50:00 PM, Anonymous Anonymous said...

really a nice gazal with depth and philosophy of life .
pratham sher junagdhi khaki mijajno chhe !
-sanjay pandya

 
At 6/10/2006 05:30:00 AM, Anonymous Anonymous said...

Manvi nu bhitar ene atalu badhu kem tadpave chhe k pachhi e j ene jivade chhe? Bhitar na maun ne shbdo apava kain atalu saral to nathi j.Koina n hovano jang pan kain etalo saral nathi j k matr shbd chhalkavava matr thi j jiti shkay.Ane chhata aa badhi j bhitar ni vedna ne halvi banave chhe aa "SHABDO". Kharu ne?

 
At 8/27/2006 10:11:00 AM, Anonymous Anonymous said...

Your explanation of Akshohini should have one correction - the total army in Mahabharat was 18 Akshohini. Krishna probably offered 4 Akshohini to Duryodhan that made 11 Akhohini on Kaurav Side and 7 on Pandav side.

-Piyush

 
At 8/29/2006 12:19:00 PM, Anonymous Anonymous said...

Vivekbhai,
tamaaree gazalo ane kavitaao joyaa pachhee me^ bahu pahelaa^ tamane aapelo maaro tamaaraa maaTeno mat vadhu ne vadhu dRaDh thato jaay chhe.
Wish you all the best.

Shah Pravinchandra Kasturchnad.

 
At 8/30/2006 10:02:00 AM, Anonymous Anonymous said...

એટલે જ કોઇ બંધન જેવું લાગ્યું નહીં
નાગપાશ સમ સંબંધ છે મારી ભીતર.

આવુ કશુંક સ્ફુરી ગયું તે લખી નાંખ્યું છે....

મને લાગે તમારી ઘણી બધી આગળની રચનાઓ મારે હજી વાંચવાની બાકી છે... કોઇ મેન્યુ જેવું છે તમારી બધી રચનાઓની લિંક્સનું??

 
At 11/13/2006 06:27:00 PM, Anonymous Anonymous said...

પ્રિય મિત્ર વિવેક,

હજી પણ છંદમાં તો નહિ જ, પરંતુ સહજ સ્ફૂરેલી એક રચના આજે જ લખી છે... તમારા આ 'મારી ભીતર' કાફિયા સાથે... જે તમને સસ્નેહ અર્પણ!!

અહીં વાંચો...
http://urmi.wordpress.com/2006/11/13/maari_bhitar/

સહિયારું સર્જન બ્લોગ પર પણ કાલે આજ વિષય આપ્યો છે... તમારી આ રચનાની લિંક સાથે...

સસ્નેહ...

 
At 11/13/2006 06:31:00 PM, Anonymous Anonymous said...

સોરી, ભૂલ થઇ ગઇ... 'મારી ભીતર' રદીફની ગઝલ... જેમાં કાફિયા નથી.

 

Post a Comment

<< Home